Thông tin chung:
Công trình: Khu vực tự nhiên và lịch sử - văn hóa Kotor (Natural and Culturo-Historical Region of Kotor)
Địa điểm: Kotor, Montenegro (N42 28 59,988 E18 41 60)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Diện tích Di sản 14.600 ha; diện tích Vùng đệm 36.491 ha
Năm hình thành:
Giá trị: Di sản thế giới (1979; sửa đổi ranh giới vào năm 2012, 2015; hạng mục i, ii, iii, iv) 

Montenegro là một quốc gia nằm tại đông nam châu Âu, giáp với biển Adriatic về phía tây nam, có chung đường biên giới với Croatia về phía tây, Bosna và Hercegovina về phía tây bắc, Serbia về phía đông bắc, Kosovo về phía đông và Albania về phía đông nam; Thủ đô là Podgorica.
Montenegro có diện tích 14.026 km2 , quy mô dân số khoảng 620 ngàn người, là một trong những quốc gia ít dân nhất ở Đông Âu.  

Trong thời kỳ đầu Trung cổ, có 3 thị quốc nằm trên lãnh thổ của Montenegro ngày nay: 
Vương quốc Duklja (Kingdom of Dioclea, bắt đầu vào thế kỷ 10), tương ứng với phần đất phía nam; 
Công quốc Travunia (Principality of Travunia, tồn tại từ thế kỷ 9- 11), tương ứng với phần đất phía tây;
Công quốc Rascia (Principality of Serbia, tồn tại thế kỷ 8 – thế kỷ 10), tương ứng với phần đất tại phía bắc.
Công quốc Zeta nổi lên vào thế kỷ 14 và 15. Tên Montenegro lần đầu tiên được dùng để chỉ quốc gia này vào cuối thế kỷ 15. 

Tiếp sau đó, Montenegro thuộc cai trị của Đế chế Ottoman (Ottoman Empire, tồn tại năm 1299–1922) từ năm 1496- 1878. Vào thế kỷ 16, Montenegro đã phát triển một hình thức tự trị độc đáo trong Đế chế Ottoman cho phép các gia tộc có một số quyền tự do nhất định kiểm soát một số vùng lãnh thổ.
Montenegro giành lại độc lập vào năm 1696 dưới sự cai trị của gia tộc Petrović-Njegoš (Petrović-Njegoš Dynasty, tồn tại năm 1696 – 1916). Song nền độc lập của Montenegro luôn bị chi phối bởi các cường quốc như Cộng hòa (Venice Republic of Venice, tồn tại năm 697–1797, là một quốc gia hàng hải ở các vùng đông bắc Ý ngày nay, là một quyền lực lớn về tài chính và hàng hải trong thời Trung cổ và Phục hưng, và cũng là một trong những trung tâm quan trọng về thương mại và nghệ thuật thế kỷ 13-17); Đế chế Pháp thứ nhất (First French Empire, tồn tại 1804–1814, 1815) và Đế chế Áo-Hungary (Austria-Hungary, tồn tại năm 1867–1918).
Nền độc lập của Montenegro được các cường quốc công nhận vào năm 1878.
Năm 1910, quốc gia này trở thành Vương quốc Montenegro (Kingdom of Montenegro, tồn tại năm 1910 – 1918). Sau đó trở thành một phần của Vương quốc Nam Tư (Kingdom of Yugoslavia, tồn tại năm 1918–1941).
Sau sự tan rã của Nam Tư, cộng hòa Serbia và Montenegro cùng liên minh thành một liên bang (Serbia and Montenegro, tồn tại năm 1992–2003).
Montenegro tuyên bố độc lập vào năm 2006.
Ngày nay, Montenegro được chia thành 23 vùng.

Bản đồ Montenegro và vị trí vùng Kotor 

Kotor là một vùng của Montenegro, nằm xung quanh vịnh Kotor (Kotorski Zaliv). Nước từ vịnh thông qua một cửa hẹp đổ ra vịnh Tivat (Tivatski Zaliv), nối ra biển Adriatic (Adriatic Sea). Vịnh Kotor và Tivat được bao quanh bởi các dãy núi cao gần như dựng đứng với độ cao 1500m, đã tạo nên những hình ảnh về cảnh quan tự nhiên hết sức độc đáo.
Thành phố Kotor có quy mô dân số khoảng 22 ngàn người, là trung tâm hành chính của vùng Kotor, là một trong những đô thị thời trung cổ được bảo tồn tốt nhất trong khu vực bờ biển Adriatic.
Trong thời Trung cổ, bến cảng tự nhiên trên bờ vịnh Kotor là một trong những trung tâm nghệ thuật và thương mại quan trọng. Tại đây có các công trình kiến trúc gồm các khu định cư, cung điện, nhà thờ và tu viện…kết hợp hài hòa với cảnh quan ruộng bậc thang trên sườn núi đá dốc. Khu vực là những bằng chứng duy nhất còn lại, thể hiện sự lan truyền của các nền văn hóa khu vực Địa Trung Hải vào khu vực Balkan.
Vào năm 1979, một số công trình kiến trúc trong thị trấn bị động đất phá hủy, và sau đó đã dần được phục hồi.


Phối cảnh Khu vực vịnh Kotor, Montenegro 

Khu vực tự nhiên và lịch sử văn hóa tại Kotor, Montenegro được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1979, sửa đổi ranh giới vào năm 2012, 2015) với tiêu chí: 

Tiêu chí (i): Tại Kotor, bố cục hài hòa của các công trình kiến trúc lịch sử với cảnh quan tự nhiên trên bờ vịnh đã mang lại một giá trị xuất sắc về quy hoạch đô thị, như là một tuyệt tác về tài năng sáng tạo của con người.  

Tiêu chí (ii): Đây là nơi thể hiện sự giao lưu quan trọng thời Cộng hòa Venice (Venice Republic of Venice) tại bờ phía Nam của biển Adriatic, các thành phố quý tộc của các thuyền trưởng, chủ tàu tại thị trấn Kotor và các nước láng giềng là trung tâm phong trào sáng tạo của khu vực trong nhiều thế kỷ. Các trường nghệ thuật, thợ kim hoàn và kiến trúc của nó có một ảnh hưởng nghệ thuật sâu sắc và lâu dài đến nghệ thuật của khu vực bờ biển Adriatic. 

Tiêu chí (iii): Sự hài hòa thành công của các khu phố với cảnh quan vùng vịnh thông qua số lượng, chất lượng và sự đa dạng của các di sản văn hóa. Đây cũng là bằng chứng đặc biệt về một trong những nơi bảo tồn các di tích và di sản có hiệu quả nhất trên thế giới.   

Tiêu chí (iv): Kotor và Perast là hai khu vực rất đặc trưng và là ví dụ nổi bật về một kiểu kiến trúc xây dựng thời kỳ Trung cổ và Phục hưng, được bảo tồn với chất lượng cao, gắn liền với cảnh quan tự nhiên.


Sơ đồ vị trí các khu di tích trong Khu vực Di sản Kotor, Montenegro

Thị trấn Kotor thời Trung cổ là mảnh đất hình tam giác, được bao bọc bởi vịnh Kotor tại phía tây nam, sông Skurda về phía bắc và ngọn núi St. John (San Giovanni) về phía đông. 
Trong phạm vi khu vực Di sản có các Khu Kotor, Perast, Morinj, Kostanjica, Stoliv, Orahovac, Stoliv, Dobrota, Muo. Trong đó, Khu Kotor và Khu Perast có vai trò nổi bật.

Khu Kotor: 
Khu Kotor là trung tâm hành chính của thành phố Kotor, nằm tại phía đông nam vịnh Kotor.
Khu Kotor có diện tích 335km2, dân số khoảng 13 ngàn người (năm 2011).
Thành phố này nằm dưới quyền thống trị của Cộng hòa Venice (từ năm 1420 đến năm 1797). 4 thế kỷ này đã mang đến cho thành phố những kiến trúc đặc trưng của Venice.


Bản đồ Khu Kotor, Thị trấn Kotor, Montenegro

Pháo đài Kotor
Pháo đài Kotor (Fortifications of Kotor) là hệ thống thành trì bảo vệ thị trấn thời Trung cổ, gồm thành lũy, tháp, canh, bể chứa nước, lâu đài (Thánh Gioan - San Giovanni) và các công trình phụ trợ, tạo thành một tổ hợp kiến trúc quân sự tựa vào núi St. John.
Pháo đài được xây dựng từ thời Hy Lạp cổ đại (Illyrian), vào thế kỷ thứ 6 được tái thiết lại.
Pháo đài hiện tại là hình dạng có từ năm 1420, được nâng cấp trong các giai đoạn 1538-1571 và 1657-1699, thuộc thời kỳ Venetian (Cộng hòa Venice, từ thế kỷ 8-18). Các công trình kiến trúc trong pháo đài theo phong cách Roma và Byzantine.
Trận động đất ngày 15/4/1979 làm hư họng nghiêm trọng pháo đài.
Các bức tường bảo vệ thị trấn Kotor dài 4,5km, dày 2-16m, cao 20m nằm tại phía bắc và tây nam. Tường được tăng cường bởi các tháp canh, trong đó nổi bật nhất là tháp Kampana (Kampana Tower). Tháp được xây dựng vào thế kỷ 13-14 gần vị trí sông Skurda chảy vào vịnh.
Pháo đài Kotor có các cổng:
Cổng Biển (Sea Gate) là cổng chính tại phía tây, cho phép tiếp cận vịnh từ năm 1555.
Cổng Sông (River Gate) là cổng tại phía bắc, được xây dựng từ năm 1540.
Cổng Gurdic (Gurdic Gate) là cổng tại phía nam, được xây dựng vào năm 1470.
Ngày nay Pháo đài Kotor là một trong những di tích quan trọng nhất của Di sản.
Trên đỉnh núi, tại cao độ 280m là Lâu đài San Giovanni (San Giovanni Castel).


Cổng chính của Pháo đài từ phía biển (Sea Gate), Thị trấn Kotor, Montenegro


Tháp Kampana, Pháo đài Kotor, Thị trấn Kotor, Montenegro


Đường lên đỉnh Pháo đài Kotor, Thị trấn Kotor, Montenegro


Tàn tích lâu đài San Giovanni trên đỉnh núi St. John, Thị trấn Kotor, Montenegro

Nhà thờ Đức Mẹ Remedy 
Nhà thờ Đức Mẹ Remedy (Church of Our Lady of Remedy) là nhà thờ Công giáo La Mã, nằm tại phía bắc trung tâm Kotor, trên sườn núi thánh St. John (St. John Mountain).
Công trình được xây dựng vào năm 1518, trên nền của các công trình cũ từ thế kỷ 6, chỉ có thể tiếp cận bằng đường bộ.


Nhà thờ Đức Mẹ Remedy, Thị trấn Kotor, Montenegro


Nội thất Nhà thờ Đức Mẹ Remedy, Thị trấn Kotor, Montenegro

Nhà thờ Saint Tryphon
Nhà thờ Saint Tryphon (Cathedral of Saint Tryphon) là một trong hai nhà thờ Công giáo La Mã tại Montenegro và là trụ sở của Tòa giám mục Công giáo La Mã của vùng vịnh Kotor. Nhà thờ là một trong những công trình xây dựng lớn nhất và trang trí công phu nhất tại Kotor.
Công trình được xây dựng vào năm 1166 và bị hư hại nghiêm trọng trong trận động đất năm 1667; sau đó được xây dựng lại.
Nhà thờ xây dựng theo phong cách kiến trúc Romanesque và là nơi chứa một bộ sưu tập phong phú của các đồ tạo tác, các bức bích họa, các trang trí bằng vàng, bạc miêu tả các sự tích tôn giáo….
Nhà thờ Saint Tryphon hiện là biểu tượng của thành phố Kotor.


Phối cảnh Nhà thờ Saint Tryphon, Thị trấn Kotor, Montenegro


 Nội thất Nhà thờ Saint Tryphon, Thị trấn Kotor, Montenegro

Nhà thờ St Nicolas
Nhà thờ St Nicolas (St Nicolas Church: là nhà thờ chính thống Serbia, một giáo phái được thành lập vào năm 1219 với các tín đồ hầu hết ở Montenegro và các nước láng giềng Croatia, Bosnia và Hercegovina.  


Phối cảnh Nhà thờ St Nicolas, Thị trấn Kotor, Montenegro


Nội thất Nhà thờ St Nicolas, Thị trấn Kotor, Montenegro

Khu Perast
Perast là một thị trấn cổ trên vịnh Kotor, trung tâm của khu vực Di sản, nằm dưới ngọn đồi Thánh Ilija cao 873m, trên một mũi nhô ra vịnh Kotor, nhìn ra vịnh Tivat. Thị trấn có tổng cộng 274 người (năm 2011).
Những ký ức đầu tiên về Perast đề cập đến năm 1336 — vào thời điểm đó có một làng chài nhỏ, nơi có một xưởng đóng tàu, và luôn có một số thuyền thương mại và đánh cá ở bến cảng. Nhưng vì hòn đảo St. George quan trọng về mặt chiến lược, thuộc Kotor, nằm ngay gần đó nên sự phát triển của Perast diễn ra rất chậm.
Sự thịnh vượng của thành phố, cũng như tại Khu Kotor, có được vào thời kỳ Venice (từ năm 1420 đến năm 1797). Perast ở vào đỉnh cao trong thế kỷ 18 dưới thời Cộng hòa Venice. Tại đây có 4 nhà máy đóng tàu, một đội tàu với khoảng 100 chiếc và dân cư khoảng 1,6 ngàn người, khoảng 1/10 trong số đó là gia đình các thương nhân giàu có. Trong giai đoạn này xây dựng 16 cung điện, 17 nhà thờ Công giáo và 2 nhà thờ Chính thống giáo. Thành phố không có các bức tường thành lũy, song có 9 tòa tháp phòng thủ, được xây dựng bởi lực lượng hải quân của Cộng hòa Venice.




Phối cảnh Khu Perast, Kotor, Montenegro

Kề liền thị trấn là hai đảo nhỏ mang tên St. George (còn có tên là Ostrvo Sveti Dorde) và Our Lady of the Rocks (còn có tên là Gospa od Skrpjela).

St. George là hòn đảo tự nhiên. Trên đảo có Tu viện Saint George Benedictine (Saint George Benedictine Monastery) được xây dựng vào thế kỷ 12 và là nghĩa trang cho giới quý tộc tại Perast và vịnh Kotor.

Our Lady of the Rocks là đảo nhân tạo với diện tích với diện tích 3.030 m2, được xây dựng trên một hòn đá vào năm 1452. Đảo và công trình xây dựng trên đảo được thực hiện qua nhiều thế kỷ bởi thủy thủ địa phương, mỗi một lần qua đảo lại ném xuống một tảng đá. Trên đảo có nhà thờ Công giáo La Mã Our Lady of the Rocks (Roman Catholic Church of Our Lady of the Rocks). Nhà thờ trên đảo được xây dựng vào năm 1452, được xây dựng bổ sung vào năm 1632 và được nâng cấp vào năm 1722. Nhà thờ là nơi lưu giữ nhiều bức tranh cổ quý giá, các biểu tượng tôn giáo bằng vàng, bạc, thảm thêu…


Hai đảo nhỏ mang tên St. George và Our Lady of the Rocks, Khu Perast, Kotor, Montenegro


Đảo St. George, Khu Perast, Kotor, Montenegro


Đảo Our Lady of the Rocks, Khu Perast, Kotor, Montenegro


Nội thất Nhà thờ Our Lady of the Rocks, Khu Perast, Kotor, Montenegro 

Di sản Khu vực tự nhiên và lịch sử - văn hóa Kotor với các di tích lịch sử phong phú, cảnh quanh tự nhiên ấn tượng và đẹp như tranh vẽ, hiện là một trong những địa điểm hấp dẫn du khách hàng đầu tại Montenegro.

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD 
Nguồn : 
http://whc.unesco.org/en/list/125
https://en.wikipedia.org/wiki/Montenegro
https://en.wikipedia.org/wiki/Kotor
https://en.wikipedia.org/wiki/Natural_and_Culturo-Historical_Region_of_Kotor 
https://en.wikipedia.org/wiki/Church_of_Our_Lady_of_Remedy 
https://en.wikipedia.org/wiki/Perast 
https://en.wikipedia.org/wiki/Sveti_%C4%90or%C4%91e 
https://en.wikipedia.org/wiki/Our_Lady_of_the_Rocks 

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương     

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu

Danh sách và bài viết  về Di sản thế giới tại châu Mỹ

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi