Thông tin chung:
Công trình: Công trình Villa Romana del Casale
Địa điểm: Thị trấn Piazza Armerina, tỉnh Enna, Sicily, Italia (N37 21 57,996 E14 20 3,012)
Thiết kế kiến trúc:
Quy mô: Diện tích Di sản 8,92ha; Diện tích vùng đệm 10,37ha
Năm hình thành: Thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên
Giá trị: Di sản thế giới (năm 1997 hạng mục i, ii, iii) 

Ý (Italia) là một quốc gia bao gồm một bán đảo được giới hạn bởi dãy Alps và một số hòn đảo xung quanh. 
Ý nằm ở trung tâm Nam Âu và được coi là một phần của Tây Âu, có chung biên giới trên bộ với Pháp, Thụy Sĩ, Áo, Slovenia và các khu vực bao quanh của Thành phố Vatican và San Marino. Ý còn có vùng lãnh thổ ở Campione, Thụy Sĩ và Lampedusa (vùng biển Tunisia). 
Quốc gia này có diện tích 301.340 km2, dân số 60,317 triệu người (năm 2020), thủ đô là Rome. 

Do vị trí địa lý trung tâm ở Nam Âu và Địa Trung Hải, Ý là nơi sinh sống của vô số dân tộc và nền văn hóa. 
Vào thời Cổ đại (năm 750 - 200 trước Công nguyên/TCN), đây là nơi cư trú chủ yếu của các dân tộc nói ngôn ngữ Ấn-Âu (Indo-European language, có nguồn gốc từ từ Tây và Nam Á - Âu).
Bắt đầu từ thời Cổ điển (thế kỷ 8 TCN - thế kỷ 6 sau Công nguyên, chủ yếu gồm nền văn minh Hy Lạp và La Mã cổ đại), người Phoenicia (tồn tại năm 2500 TCN – 539 TCN) và người Carthage (Đế chế Carthage, tồn tại năm 814 TCN – 146 TCN) đã thành lập các thuộc địa chủ yếu ở khu vực nội địa Ý.
Người Hy Lạp (Ancient Greece) đã thành lập các khu định cư Magna Graecia tại miền nam nước Ý, trong khi người Etruscans (tồn tại năm 900 TCN –27 TCN) và người Celt lần lượt sinh sống ở miền trung và miền bắc nước Ý. 
Một bộ tộc người Ý, được gọi là người Latins (Italic tribe), đã thành lập Vương quốc La Mã (Roman Kingdom, tồn tại năm 753 TCN – 509 TCN) vào thế kỷ thứ 8 TCN, sau này trở thành nước Cộng hòa La Mã (Roman Republic, tồn tại năm 509 TCN – 27 TCN).
Cộng hoà La Mã ban đầu chinh phục và đồng hóa các nước láng giềng trên bán đảo Ý, cuối cùng mở rộng và chinh phục các vùng đất của Châu Âu, Bắc Phi và Châu Á. 
Vào thế kỷ 1 TCN, Đế chế La Mã (Roman Empire, tồn tại năm 27 TCN - 476 sau Công nguyên) nổi lên như một quyền lực thống trị khu vực Địa Trung Hải và trở thành một trung tâm văn hóa, chính trị và tôn giáo hàng đầu, hình thành nền văn minh La Mã Cổ đại (Pax Romana), một giai đoạn hơn 200 năm phát triển của luật pháp, công nghệ, kinh tế  nghệ thuật và văn học Ý.
Trong suốt thời kỳ Trung Cổ, Ý vẫn là quê hương của con người và Đế chế La Mã, mà di sản của nó về văn hóa, thể chế, Kitô giáo và tiếng Latinh lan truyền khắp toàn cầu.
Vào đầu thời kỳ Trung Cổ, Ý phải chịu đựng sự sụp đổ của Đế chế Tây La Mã (Western Roman Empire, tồn tại vào năm 395–476/480), với việc lãnh thổ bị phân chia thành các tiểu quốc và các cuộc di dân của các bộ tộc Germanic, Huns, Slavs (Early Slavs) và Pannonian Avars.

Tại miền bắc và một phần miền trung nước Ý, vào thế kỷ 11, nhiều thị quốc (Italian City-states) và nước cộng hòa hàng hải (Maritime Republics) đã vươn lên thịnh vượng thông qua thương mại và ngân hàng, đặt nền móng cho chủ nghĩa tư bản hiện đại. Các thị quốc độc lập này đóng vai trò là trung tâm giao lưu thương mại chính của châu Âu với châu Á và Cận Đông, thường được hưởng một mức độ dân chủ cao hơn so với các quốc gia phong kiến trong các chế độ quân chủ đang thịnh hành khắp châu Âu thời bấy giờ. Một phần miền trung nước Ý nằm dưới sự kiểm soát của các quốc gia Giáo hoàng (Papal States; thần quyền Nhà nước của Giáo hội).

Phần lớn miền nam nước Ý vẫn là chế độ phong kiến ​​cho đến thế kỷ 19. Đây là kết quả của sự kế thừa nền văn minh của người Byzantine, Arab, Norman, Angevin, Aragonese và từ các cuộc chinh phục của các quốc gia bên ngoài.  

Tại miền đông nước Ý, tồn tại Đế quốc Byzantine hay Đế chế Đông La Mã (Byzantine Empire/ Eastern Roman Empire, tồn tại năm 330/395–1453), là sự tiếp nối của Đế chế La Mã trong thời kỳ Hậu Cổ đại và Trung cổ, khi thủ đô của nó là Constantinople (Thổ Nhĩ Kỳ). Trong khi phần phía tây của Đế chế La Mã đã trải qua quá trình Latinh hóa, thì phần phía đông của Đế chế (Byzantine) vẫn duy trì ở mức độ lớn nền văn hóa Hy Lạp. Sự sụp đổ của Đế chế Byzantine vào tay người Ottoman (Ottoman Empire, tồn tại năm 1299 – 1922) đôi khi được dùng để đánh dấu sự kết thúc của thời Trung cổ và sự khởi đầu của thời kỳ Hiện đại.

Thời kỳ Phục hưng (Renaissance, một giai đoạn lịch sử châu Âu, chuyển đổi từ thời Trung cổ sang Hiện đại, vào thế kỷ 15, 16) bắt đầu ở Ý và lan sang phần còn lại của châu Âu, mang lại mối quan tâm mới về chủ nghĩa nhân văn, khoa học, văn học và nghệ thuật. 
Nền văn hóa Ý phát triển mạnh mẽ, sản sinh ra các nhà khoa học, nghệ sĩ và tư tưởng nổi tiếng. 
Trong thời Trung cổ, các nhà thám hiểm người Ý đã khám phá ra những tuyến đường mới đến Viễn Đông và Tân thế giới, mở ra Kỷ nguyên Khai sáng (Age of Discovery) của Châu Âu. 

Sau nhiều thế kỷ can thiệp và chinh phục từ bên ngoài cùng với sự cạnh tranh giữa các thị quốc nội bộ, nước Ý bị chia rẽ về mặt chính trị, tiếp tục bị chinh phục và phân chia bởi nhiều cường quốc châu Âu.
Vào giữa thế kỷ 19, chủ nghĩa dân tộc của Ý đã trỗi dậy.
Sau nhiều thế kỷ bị ngoại bang thống trị và chia rẽ, Ý gần như hoàn toàn thống nhất vào năm 1861, cùng với việc thành lập Vương quốc Ý (Kingdom of Italy, tồn tại năm 1861–1946).
Từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, miền bắc nước Ý nhanh chóng công nghiệp hóa, giúp quốc gia này trở thành một Đế quốc thuộc địa. Trong khi đó, tại miền nam nước Ý, phần lớn vẫn là cảnh nghèo đói. Sau Chiến tranh thế giới 2, Ý bãi bỏ chế độ quân chủ, thành lập chính thể cộng hòa dân chủ và trở thành một quốc gia phát triển.  

Ý ngày nay được phân thành 20 khu vực (vùng) và 107 tỉnh, thành phố.  

Bản đồ Italia và vị trí tỉnh Enna, Sicily 

Piazza Armerina là một đô thị ở tỉnh Enna, thuộc vùng đảo tự trị Sicily, miền nam nước Ý. Thị trấn có diện tích khoảng 302km2, dân số khoảng 22 ngàn người; nằm trên độ cao 697m so với mực nước biển.
Khu vực này đã có người ở từ thời tiền sử. Thành phố phát triển mạnh mẽ trong thời La Mã cổ đại (Ancient Rome, năm 753 TCN–476/480 sau Công nguyên) với công trình biệt thự nổi tiếng mang tên Villa Romana del Casale.
Công trình Villa Romana del Casale lớn và phức tạp nằm cách thị trấn Piazza Armerina, Sicily khoảng 3 km. 
Các cuộc khai quật đã tiết lộ sự phong phú và chất lượng của những bức tranh khảm trang trí hầu hết mọi căn phòng. Chúng là những bức tranh khảm đẹp nhất trong thế giới La Mã thời bấy giờ, lớn nhất và đa dạng nhất trên thế giới. Các lớp khảm đá (sắp xếp các mảnh nhỏ có kích thước đồng đều) và opus (opus sectile, vật liệu được cắt và dát vào tường và sàn nhà để tạo thành một bức tranh hoặc hoa văn. Vật liệu phổ biến là đá cẩm thạch và thủy tinh với kích thước lớn) có diện tích khoảng 3.500m2 và gần như là duy nhất ở trạng thái bảo tồn tuyệt vời do lở đất và lũ lụt đã bao phủ di tích. 
Các bức bích họa đặc biệt không chỉ bao phủ các phòng bên trong mà còn cả các bức tường bên ngoài nhà. 

Di tích Villa Romana del Casale, tại thị trấn Piazza Armerina, tỉnh Enna, Sicily, Italia được UNESCO tôn vinh là Di sản thế giới (năm 1997) với tiêu chí: 

Tiêu chí (i): Những bức tranh khảm trang trí đặc biệt về chất lượng nghệ thuật, cũng như quy mô tại Villa Romana del Casale là tuyệt tác về tài năng sáng tạo của con người. Chúng là những bức tranh khảm đẹp nhất trong thế giới La Mã thời bấy giờ. 

Tiêu chí (ii): Sự cai trị vùng nông thôn của người La Mã được tượng trưng bởi công trình kiểu biệt thự nông thôn, thường nằm tại trung tâm của khu đất rộng lớn mà nền kinh tế nông thôn của Đế chế Tây La Mã (Western Roman Empire, tồn tại vào năm 395–476/480) dựa vào. Villa Romana del Casale (ở Sicily) là một trong những loại sang trọng nhất của loại hình này.  

Tiêu chí (iii): Là một bằng chứng điển hình nhất về một kiểu biệt thự nông thôn La Mã, minh họa cho các quan điểm xã hội và cơ cấu kinh tế của thời đại đó.  

Phạm vi Di sản Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 


Tổng mặt bằng Khu vực Di sản Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

Khái niệm biệt thự thời La Mã
Theo Vitruvius (Marco Vitruvio Pollione, năm 80 TCN – 15 TCN, nhà lý luận kiến trúc nổi tiếng với chuyên luận De Architectura, nền tảng của kiến trúc phương Tây cho đến thế kỷ 19), có hai loại biệt thự: Biệt thự nông thôn và Điền trang. 

Biệt thự nông thôn
Biệt thự nông thôn (Villa Romana), là nơi mà những người dân tại Rome (hoặc các đô thị khác) có thể đến đây lưu trú trong một hoặc vài đêm. 

Điền trang
Điền trang (Villa Rustica), nơi ở có trang trại và các công trình được sử dụng bởi những người hầu hoặc nô lệ làm việc ở đó cho gia chủ. Thiết kế của Điền trang (Villa Rustica) khác nhau, nhưng thường nó bao gồm hai phần; Nhà chính (Pars Urbana) và Khu vực trang trại (Pars Rustica).
Điền trang thời La Mã ban đầu về cơ bản là hạt nhân của một doanh nghiệp nông nghiệp do gia đình điều hành, nơi sản xuất những thứ cần thiết cho sinh hoạt. Khi quyền lực của Đế chế La Mã ngày càng lớn, mỗi cuộc chinh phục đã chuyển hàng trăm nghìn nô lệ sang Ý để bị bóc lột sức lao động, trong đó có lao động làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp.
Villa Rustica ngày càng rộng lớn và xa hoa hơn (mức trung bình đạt tới 200-250ha). Sản xuất nông nghiệp đã trở thành một hoạt động với mục đích không còn đơn giản là để cung cấp sản phẩm nuôi sống chủ sở hữu, mà là để bán những sản phẩm dư thừa cho cả những thị trường xa xôi. 

Lịch sử phát triển Villa Romana del Casale
Tàn tích còn lại của Villa Romana del Casale cho thấy công trình được xây dựng vào những năm đầu tiên của thế kỷ thứ 4 sau Công Nguyên, trên phần còn lại của một điền trang (Villa Rustica).
Đây là trung tâm của hoạt động sản xuất và thương mại, đồng thời là điểm dừng chân dọc theo con đường Catania-Agrigento, dành cho du khách tìm nơi trú ẩn qua đêm và đổi ngựa cho hành trình kéo dài. Các hoạt động hỗ trợ cho Villa Romana del Casale là Khu định cư Philosophiana gần đó.
Trong hai thế kỷ đầu tiên của Đế chế Tây La Mã (Western Roman Empire, tồn tại vào năm 395–476/480) Sicily đã trải qua thời kỳ suy thoái kinh tế do hệ thống sản xuất của các điền trang lớn dựa trên lao động nô lệ, cuộc sống thành thị suy thoái, vùng nông thôn bị bỏ hoang. Hơn nữa, chính quyền La Mã đã bỏ mặc lãnh thổ này, trở thành nơi lưu đày và ẩn náu của nô lệ và cướp. 
Vào đầu thế kỷ thứ 4, vùng nông thôn Sicily bước vào thời kỳ thịnh vượng mới với các khu định cư thương mại và làng nông nghiệp đạt đến đỉnh cao về hoạt động. Điều này liên quan đến việc Sicily đảm nhận vai trò điểm nút trên các tuyến thương mại mới tới Châu Phi. Về mặt hành chính, đảo Sicily tồn tại như một thị quốc.
Các tầng lớp giàu có từ bỏ cuộc sống thành thị bằng cách rút về sở hữu các mảnh vườn ở nông thôn, do gánh nặng thuế ngày càng tăng và các chi phí họ phải trả cho các thành phố. Tại đây họ xây dựng những tòa nhà biệt thự kiểu mới dạng Villa Romana.
Công trình Villa Romana del Casale được xây dựng trong giai đoạn này.
Danh tính chủ sở hữu của Biệt thự hiện vẫn tiếp tục được bàn luận, có thể là cung điện của một vị hoàng gia, hay biệt thự của một quý tộc cấp cao.
Gần Biệt thự có một ngôi làng được đặt tên là Platia, bắt nguồn từ từ palatium (cung điện). 

Biệt thự là một quần thể hay phức hợp công trình có bố cục theo 3 giai đoạn xây dựng:
Giai đoạn đầu tiên: Liên quan đến các phòng bố cục bao quanh những sân trong. 
Giai đoạn hai: Xây dụng cụm công trình nhà tắm tại tây bắc của tổ hợp.
Giai đoạn ba: Công trình được bổ sung thêm các không gian công cộng: Nhà tắm có thêm lối vào mới và một nhà vệ sinh lớn. Một lối vào hoành tráng được xây dựng với mái vòm hình elip và sảnh lớn; Một hội trường mới cho giải trí và thư giãn của những vị khách đặc biệt, thay thế hai hội trường cũ; Vương cung thánh đường được mở rộng và trang trí bằng những viên đá cẩm thạch đẹp và lạ. 

Vào thế kỷ thứ 5 và thứ 6, Công trình được củng cố cho mục đích phòng thủ bằng cách làm dày các bức tường chu vi và tạo các mái vòm của hệ thống dẫn nước đến các nhà tắm. 
Địa điểm này đã bị bỏ hoang vào thế kỷ 12 sau khi một trận lở đất bao trùm ngôi biệt thự. Những người sống sót chuyển đến vị trí hiện tại là Thị trấn Piazza Armerina.
Biệt thự gần như bị lãng quên hoàn toàn, mặc dù một số phần tàn tích cao nhất của di tích vẫn luôn hiện hữu trên mặt đất. Khu vực này đã được sử dụng cho việc trồng trọt. 
Các cuộc khai quật khảo cổ chính thức đầu tiên được thực hiện vào cuối thế kỷ 19.
Cuộc khai quật chuyên nghiệp đầu tiên được thực hiện vào năm 1929, năm 1935–1939, năm 1950– 1960 và năm 1970.  Năm 2004, một số phòng ở xa hoa thời Thời trung cổ thuộc thế kỷ 10–12 tại Biệt thự đã được tìm thấy.  

Công trình Villa Romana del Casale
Biệt thự nông thôn (Villa Romana del Casale) là một tổ hợp các nhóm công trình theo chức năng và có trục định vị riêng phù hợp với độ dốc của khu đất. Tuy nhiên, đây là một dự án thống nhất và gắn kết các chức năng với nhau một cách hữu cơ, phân chia rõ ràng khu vực công cộng và tư nhân.
Bắt đầu từ các mô hình biệt thự nông thôn phổ biến thời bấy giờ (có mái vòm, hàng hiên và sảnh với 3 lối vào), một số thay đổi đã mang lại cho toàn bộ tổ hợp sự độc đáo lẫn tính hoành tráng ấn tượng. 
Villa Romana del Casale không chỉ là nơi ở lâu dài của chủ sở hữu, mà còn là nơi người chủ, với vai trò là người bảo trợ, tiếp đón những khách hàng địa phương của mình.
Phần thương mại của biệt thự, rất có thể tập trung vào khu định cư Philosophiana gần đó, cách 6 km. 
Tuy nhiên, ở phía tây khu vực lối vào có một căn phòng được chia làm ba phần bằng các cột để chứa nông sản. 


Tổng mặt bằng công trình Villa Romana del Casale, Sicily, Ý


Sơ đồ tổng mặt bằng công trình Villa Romana del Casale, Sicily, Ý


Phối cảnh phục dựng công trình Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Mô hình tàn tích công trình Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Cấp nước cho tổ hợp gồm 2 hệ thống:
Hệ thống cấp nước tại phía đông, gồm: Cống dẫn nước (Aqueduc, hình vẽ ký hiệu Z), cấp nước cho nhà vệ sinh hình bát giác (Latrines Octogonales, hình vẽ ký hiệu W) và Bể chứa nước hình chữ nhật (Vasque, hình vẽ ký hiệu E).
Hệ thống cấp nước tại phía tây, gồm: Cống dẫn nước (Aqueduc, hình vẽ ký hiệu 47), cấp nước cho Nhà vệ sinh lớn (Grandes Latrines, hình vẽ ký hiệu 3) và Khu vực phòng tắm công cộng. 

Tàn tích cống dẫn nước, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý


Tàn tích Nhà vệ sinh lớn hình bán tròn (3), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý  

Biệt thự nông thôn (Villa Romana del Casale) gồm các công trình 1 tầng với khoảng 45 phòng. Tên của phòng thường được đặt theo tên của bức tranh khảm trên sàn, trên tường, gồm 5 nhóm công trình sau: 

1) Khu vực công cộng
Khu vực công cộng (Pars Publica, hình vẽ ký hiệu màu vàng) nằm tại trung tâm của Tổ hợp, kéo dài từ tây sang đông (bao gồm các hạng mục ký hiệu: 1, 2, 4, 5, 11, 13, 14, 28, 43.
Bắt đầu từ Lối vào hoành tráng như một khải hoàn môn, rộng 27,75m với 3 cổng (Entrée à trois Ares, hình vẽ ký hiệu 1) cao tới 6m. Mỗi cổng là một mái vòm, được trang trí bằng đài phun nước và các bức phù điêu với cảnh quân đội. 
Tiếp đến là một Sân hình móng ngựa (Cour Polygonale, hình vẽ ký hiệu 2), được bao quanh bởi những cột đá cẩm thạch với đầu cột dạng Ionic. Giữa Sân là Đài phun nước hình vuông.  

Tàn tích lối vào chính với 3 cổng (1), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tàn tích Sân hình móng ngựa (2), nhìn từ phía trong ra phía cổng, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

Phía bắc của Sân là Nhà nguyện thờ thần Vệ Nữ (Édicule de Vénus, hình vẽ ký hiệu 4); Tiền phòng vào khu vực tắm nước nóng (Vestibule des Thermes, hình vẽ ký hiệu 5).
Phía đông của Sân là Tiền sảnh mang tên I’Advenuts (Vestibule de I’Advenuts, hình vẽ ký hiệu 11). Từ đây vào một Sân trong có hành lang với hàng cột Corinth bao quanh (Péristyle, hình vẽ ký hiệu 13), kích thước 38m x 18m. Bức tranh khảm trên sàn hành lang thể hiện một vòng hoa chia sàn thành các ô vuông. Các bức tranh mô tả đầu động vật của nhiều loài khác nhau (mèo lớn, linh dương, bò đực, dê rừng, ngựa, hươu, lừa hoang, dê rừng, voi và đà điểu), được bao quanh bởi một vòng nguyệt quế hình tròn. 
Trung tâm của Sân trong có một bể nước lớn và một điện thờ nhỏ (Laraire, hình vẽ ký hiệu 12).
Phía tây của Sân trong là một Nhà vệ sinh nhỏ (Petites Latrines, hình vẽ ký hiệu 14) hình bán nguyệt.


Sân trong với tàn tích bể nước lớn, điện thờ nhỏ (12) và hàng cột bao quanh (13), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Bức khảm đầu hổ tại sàn hành lang bao quanh sân trong, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

Dọc phía đông của Sân trong (Péristyle) là một hành lang mang tên “Hành lang của cuộc đi săn vĩ đại” (Promenoir de la Grande Chasse/ Great Hunt, hình vẽ ký hiệu 28). Hành lang có chiều dài 65,93m, rộng 5m. Hai đầu hành lang là khối bán tròn (Apse). Hành lang này tượng trưng cho sự kết nối và ngăn cách giữa phần công cộng và phần riêng tư của biệt thự.
Trái ngược với tên gọi của nó, chủ đề của bức tranh khảm trên sàn là bắt giữ động vật dành cho các trò chơi ở Rome: không có động vật hoang dã nào (sư tử, hổ, linh dương, đà điểu, voi, hà mã, lợn rừng…) bị giết và những người thợ săn chỉ sử dụng vũ khí của họ để tự vệ. Có thể phân biệt được 7 cảnh khác nhau được thực hiện bởi hai nhóm thợ khảm khác nhau. 

3 cảnh đầu tiên được thực hiện bằng những viên đá hình vuông nhỏ (5–6 mm), rất đều đặn có tráng men màu với khoảng 25 màu sắc khác nhau.
4 cảnh còn lại ở nửa phía nam của hành lang được thực hiện bằng những viên đá lớn hơn (6–8 mm) và ít chi tiết hơn với tổng cộng có 15 màu sắc khác nhau.
Sự khác biệt về phong cách giữa hai phần của hành lang là khá rõ ràng. Trong khi các hình ở nửa phía nam khô khan, sơ sài và thiếu khối lượng, thì các hình ở nửa phía bắc lại có không gian ba chiều và sống động như thật trong cách khắc họa con người và động vật.  

Hành lang mang tên “Hành lang của cuộc đi săn vĩ đại” (28), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý  

Cảnh thứ hai với một bến cảng và tòa nhà sang trọng phía sau, tại “Hành lang của cuộc đi săn vĩ đại” (28), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

Cảnh thứ ba, đi săn và và vận chuyển động vật, tại “Hành lang của cuộc đi săn vĩ đại” (28), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

Từ Hành lang này có một cửa lớn vào Vương cung thánh đường (Basilique, hình vẽ ký hiệu 43). Trong kiến ​​trúc La Mã cổ đại, vương cung thánh đường là một tòa nhà công cộng lớn với nhiều chức năng, thường nằm tại trung tâm của các thị trấn La Mã. Tòa nhà này tương đương với một ngôi đền tại Hy Lạp. Vào cuối thời kỳ cổ đại, công trình kiểu này thường được xây dựng cho nhà thờ.
Tòa nhà nằm trên bệ nền cao 4 bậc, có gian Hội trường hình chữ nhật, một nhịp và Gian thờ (Apse) hình bán tròn tại phía đông.
Đây là căn phòng trang trọng nhất trong Biệt thự, nơi chủ sở hữu tiếp khách và tổ chức hội họp. Phòng có lối vào hoành tráng được ngăn cách bởi hai cột đá granit Ai Cập màu hồng. Sàn nhà dạng opus nhiều màu đặc biệt phức tạp, bao gồm những viên đá đến từ khắp Địa Trung Hải, là khu vực trang trí phong phú nhất trong Biệt thự. Trên tường là các bức khảm bằng đá cẩm thạch. Các cuộc khai quật cho thấy mái vòm của Nhà thờ được trang trí bằng những mảng tranh khảm thủy tinh. 

Lối vào Vương cung thánh đường (43), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Bên trong Vương cung thánh đường (43), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

2) Khu vực phòng tắm công cộng  
Khu vực phòng tắm công cộng (Thermac, hình vẽ ký hiệu màu tím) nằm tại phía tây bắc của Tổ hợp (trong hình vẽ gồm các phòng ký hiệu: A, B, C, D, F, G, M, L, 6, 7, 8, 9, 15, 16). Đây là phần đất thấp trong Quần thể.
Khu vực phòng tắm công cộng có bố cục theo sơ đồ chung của phòng tắm kiểu La Mã, được xây dựng xung quanh 3 phòng chính: Phòng nóng (caldarium); Phòng ấm (tepidarium); Phòng lạnh (frigidarium) và một số phòng khác như phòng tắm hơi (sudatorium), phòng tắm hơi ẩm và phòng nóng khô (giống như phòng tắm hơi hiện đại/ laconicum).
Quy trình thông thường trong phòng tắm công cộng là cởi quần áo và bước vào phòng tắm hơi. Sau khi tắm hơi, sẽ vào bồn nước ấm, để tắm rửa, xức dầu và làm sạch mồ hôi và bụi bẩn. Sau khi sạch sẽ, vào bồn tắm nước lạnh.

Khu vực phòng tắm công cộng gồm các cụm phòng:
Cụm phòng nóng (Caldaria, hình vẽ ký hiệu 7) với hai bồn tắm nước nóng khác nhau. Bồn tắm nước nóng được làm nóng bằng hệ thống sưởi dưới sàn (hypocaust), để đảm bảo nhiệt độ khoảng 30 độ C.

Cụm phòng ấm (Tepidarium, hình vẽ ký hiệu 8) như một đại sảnh với hai lối vào tại hai đầu. Đây là nơi tắm tập trung với không khí ấm áp, dễ chịu, để chuẩn bị cho cơ thể tiếp nhận sức nóng của hơi nước và nước ấm trong bồn tắm. Đây là phòng được trang trí đẹp. Kề liền Phòng ấm là Phòng xức dầu (Salle des Onctions, hình vẽ ký hiệu 9) và Phòng massage (Massage room).  

Cụm phòng lạnh (Frigidarium) bao gồm nhiều phòng: Phòng hình bát giác (Frigidarium, hình vẽ ký hiệu 10), xung quanh là 6 phòng bán tròn (hình vẽ ký hiệu A, B, C, D, G, H), bể bơi (hình vẽ ký hiệu L, M). Phía đông của Cụm phòng lạnh là một Sảnh chính (Palestre, hình vẽ ký hiệu 15), nơi mọi người có thể cởi quần áo và tập thể dục. Sảnh này như một hành lang rộng với hai đầu dạng bán tròn (apse).

Sảnh chính (Palestre) thông với Khu vực công cộng của Biệt thự bởi 2 tiền sảnh: Vestibule des Thermes (hình vẽ ký hiệu 5) và Vestibule della Domina (hình vẽ ký hiệu 16). Tại tiền sảnh Vestibule della Domina, bức tranh khảm trên sàn được bảo quản tốt, trong đó thể hiện một người phụ nữ ở trung tâm với hai đứa con và hai người hầu ở hai bên, đang trên đường đi tắm. 

Phía tây của Khu vực phòng tắm công cộng là Khối lò hơi (Pracfurnia, hình vẽ ký hiệu 6), nhằm cung cấp nhiệt độ cho Cụm phòng nóng và ấm. 

Tàn tích của Khối lò hơi (6), Khu vực phòng tắm nhiệt, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tàn tích Cụm phòng nóng (7), Khu vực phòng tắm, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tàn tích Cụm phòng ấm (8), Khu vực phòng tắm, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tàn tích Cụm phòng lạnh (10), Khu vực phòng tắm, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tàn tích Sảnh chính và phòng tập thể dục (15), Khu vực phòng tắm, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tàn tích tiền sảnh Vestibule della Domina (16), Khu vực phòng tắm, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

3) Khu vực nghỉ dưỡng
Khu vực nghỉ dưỡng (Hospitala, hình vẽ ký hiệu màu xanh lá cây) nằm tại phía bắc của Tổ hợp (trong hĩnh vẽ gồm 5 phòng được đặt theo nội dung miêu tả của các bức tranh khảm: Vũ trường (Salle de la Danse, hình vẽ ký hiệu 20) với hình tượng người phụ nữ đang múa; Sall de là Mosaique Perduc (hình vẽ ký hiệu 22); Phòng theo mùa (Salle des Saisons, hình vẽ ký hiệu 23) với các bức tranh khảm hình học và hình tượng trưng cho 4 mùa; Phòng Tình yêu của ngư dân (Salle des Amours pêcheurs, hình vẽ ký hiệu 24) với bức tranh khảm mô tả vị thần Cupid (thần Khao khát trong thần thoại La Mã) tham gia một chuyến đi câu cá trên biển với nhiều dụng cụ, phía bờ là một biệt thự xa hoa; Phòng săn nhỏ (Diaeta de la Petite Chasse, hình vẽ ký hiệu 25) với bức tranh khảm miêu tả một cuộc đi săn, gồm cảnh thực vật, cảnh bắt hươu bằng lưới và săn chim ưng. 

Tàn tích Phòng vũ trường (20), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tàn tính Phòng theo mùa (23), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tàn tích Phòng tình yêu của ngư dân (24), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

4) Khu vực riêng tư
Khu vực riêng tư (Pars Privata, hình vẽ ký hiệu màu đỏ) nằm tại phía đông và nam của Tổ hợp (trong hình vẽ gồm các phòng ký hiệu H, P, K, 31, 33, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 43, 44, 45, 46).
Tại phía bắc của Khu vực là phòng mang tên Diaeta d’Orphée (hình vẽ ký hiệu 31). Bên trong có bức tượng thần Hy Lạp Orphée, đặt tại hốc hình bán nguyệt (apse).
Khu vực riêng tư tại phía nam gồm nhiều phòng bao quanh một sân trong hình elip (Porche Ovoidal, hình vẽ ký hiệu 33) với một đài phun nước. Phía đông của sân trong là một phòng rộng bao gồm một hình vuông với 3 phòng hình bán cầu tại mặt bắc, nam và đông (Triclinium à trois Abside, hình vẽ ký hiệu 36). Công trình chứa một bộ tranh khảm tuyệt đẹp mô tả các sự tích thần thoại La Mã, trong đó thần Hercules. 

Phòng mang tên Diaeta d’Orphée (31), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tàn tích sân trong hình elip (Porche Ovoidal, 33), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Phòng Triclinium với bức tranh khảm thần Hercules (36), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

Khu vực riêng tư tại phía đông gắn liền với Hành lang Grande Chasse (hình vẽ ký hiệu 28).

Tại phía bắc của Hành lang Grande Chasse là 3 phòng: Tiền sảnh vào phòng ngủ mang tên thần Polyphème (Vestibule de Polyphème, hình vẽ ký hiệu 44). Sảnh được trang trí trang trí bằng một bức tranh khảm lộng lẫy mô tả anh hùng Hy Lạp Ulysses và thần Hy Lạp Polyphème với con ba mắt bên trong hang ổ của Cyclops, người khổng lồ một mắt; Phòng mang tên Trái cây (Cubiculum des Fruits, hình vẽ ký hiệu 45); Phòng có cảnh khiêu dâm hay có cảnh hôn nhau (Cubiculum de la Scène Érotique, hình vẽ ký hiệu 46). Đây là phòng ngủ của chủ nhân ngôi biệt thự. Sàn khảm có hoa văn phức tạp, là sự đan xen các thiết kế hình học và tượng hình, trong đó nổi bật một khối hình mười hai cạnh, được trang trí bằng vòng nguyệt quế, bên trong là cảnh khiêu dâm. 

Tại phía nam của Hành lang Grande Chasse là một cụm phòng, gồm một sảnh hình bán cầu (Atrium à Arcades en Hémicycle, hình vẽ ký hiệu 38) với mái vòm. Từ đây có lối vào cho khối phòng: Phòng mang tên Diaeta d’Arion (Diaeta d’Arion/ Diaeta of Arion, hình vẽ ký hiệu 37); Phòng Hợp xướng và diễn xuất (Cubiculum des Cheurs et des Acter/ Cubicle of Musicians and Actors, hình vẽ ký hiệu 39) với tiền sảnh có bức chạm khảm trên nền nhà mang tên Rạp xiếc nhỏ (Vestibule du Petit Cirque, hình vẽ ký hiệu 40); Tiền sảnh mang tên Éros et de Pan (Vestibule de Éros et de Pan, hình vẽ ký hiệu 41), dẫn vào Vương cung thánh đường nhỏ (Basilique, hình vẽ ký hiệu 43). 

Phòng có bức tranh khảm mang tên Diaeta d’Arion (37), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Phòng có bức tranh khảm Rạp xiếc nhỏ (40), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tiền sảnh mang tên Éros et de Pan (41), phía sau là Vương cung thánh đường nhỏ (43), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Tiền sảnh với bức tranh khảm thần Polyphème (44), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Phòng có bức tranh khảm với cảnh khiêu dâm (46), Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

5) Khu vực của người phục vụ
Khu vực của người phục vụ (Pars Servilis, hình vẽ ký hiệu màu xanh dương) nằm tại phía bắc và nam của Tổ hợp (trong hình vẽ bao gồm các phòng ký hiệu: 17, 18, 19, 21, 26, 27, 29, 30, 35).

Tại phía bắc của Tổ hợp có Phòng mang tên Salle de la Mosaique en Étoiles (Star mosaic room, hình vẽ ký hiệu 21) với các bức chạm khảm trên sàn hình sao trời, tạo thành từ hai hình vuông lồng vào nhau.

Tại phía đông bắc của Tổ hợp có Phòng mang tên Salle de la Mosaique Octogonale (Octagon mosaic, hình vẽ ký hiệu 26) với các bức chạm khảm tổ hợp từ hai hình bát giác và hình tròn. Tại Phòng ký hiệu 30, trên sàn là một bức tranh khảm nổi tiếng về “Những cô gái mặc bikini” (Salle des Jeunes Filles en Bikini). 

Sàn trang trí từ hai hình vuông lồng vào nhau, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Sàn trang trí từ hình bát giác và hình tròn, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

Các bức tranh khảm
Những bức tranh khảm tại Khu vực Di sản được bảo tồn một cách xuất sắc, do bị chôn vùi bởi những trận lở đất vào thế kỷ 12 khiến trần nhà và một phần bức tường bị sập. 
Ngoài sàn nhà, các bức tường được bảo tồn ở độ cao từ 2 – 8m. Chúng được làm hoàn toàn bằng đá vụn liên kết với vữa, được ốp bằng những mảnh đá nâu địa phương với kích thước không đều nhau.
Sàn của hầu hết mọi phòng trong khuôn viên nơi này đều được khảm bằng đá (tesserae), tổng cộng có diện tích khoảng 3.500m2 và bao gồm khoảng 120 triệu viên đá riêng lẻ, nhiều hơn bất kỳ tòa nhà nào khác được biết đến của Đế chế La Mã. 
Sự khác biệt về phong cách giữa các bức tranh khảm ở các khu vực khác nhau có thể thấy rất rõ ràng. Tuy nhiên, các phong cách này không phải do thực hiện ở các thời đại khác nhau mà là các xưởng chế tác khác nhau sử dụng các album mẫu khác nhau. 
Nội dung các bức tranh khảm chia thành 3 nhóm: Thế giới thần thánh; Thế giới tự nhiên xung quanh và Thế giới đời thường, ví dụ như cảnh vương quyền, săn bắn, thi đấu thể thao và cả đời sống tình dục. 

Một số bức tranh khảm nổi tiếng: 

Bức tranh khảm: Thi đấu thể thao 
Vào năm 1959–1960, người ta đã khai quật một bức tranh khảm trên sàn của một căn phòng được xác định là "Phòng của các vận động viên thể dục", và còn được mệnh danh là phòng của “Mười thiếu nữ" (Sala delle Dieci Ragazze) hay phòng của phòng của “Những cô gái mặc bikini” (Salle des Jeunes Filles en Bikini/ Room with Girls in Bikini), hình vẽ ký hiệu 30). Người chiến thắng nhận được cành nguyệt quế chiến thắng và vương miện hoa hồng. 

Bức tranh khảm 10 cô gái mặc bikini, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý 

Bức tranh khảm: Cuộc săn nhỏ và Cuộc đi săn lớn
Bức tranh khảm “Cuộc đi săn nhỏ” (Little Hunt) là bức tranh được bảo quản tốt. Bức tranh mô tả những người đàn ông đi săn cùng chó và nhiều trò chơi khác nhau.
Tại đây còn có bức tranh khảm “Cuộc đi săn lớn” (Great Hunt), mô tả việc bắt và vận chuyển động vật. 

Bức tranh khảm “Cuộc đi săn nhỏ”, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Bức tranh khảm “Cuộc đi săn lớn”, Villa Romana del Casale, Sicily, Ý

Di sản Villa Romana del Casale, Sicily, Italia vẫn tiếp tục được tranh luận và khám phá liên quan đến chủ sở hữu, người xây dựng, niên đại xây dựng và phong cách của các bức tranh khảm. 

Đặng Tú, Bộ môn KTCN, ĐHXD
Nguồn:
https://whc.unesco.org/en/list/832/
https://en.wikipedia.org/wiki/Italy
https://en.wikipedia.org/wiki/Enna
https://it.wikipedia.org/wiki/Villa_(storia_romana)
https://it.wikipedia.org/wiki/Pars_dominica
https://it.wikipedia.org/wiki/Corte_(Medioevo)
https://en.wikipedia.org/wiki/Villa_Romana_del_Casale
https://de.wikipedia.org/wiki/Villa_Romana_del_Casale
https://fr.wikipedia.org/wiki/Villa_romaine_du_Casale
https://pt.wikipedia.org/wiki/Villa_Romana_del_Casale
https://en.wikipedia.org/wiki/Opus_sectile
https://commons.wikimedia.org/wiki/Villa_del_Casale
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Villa_del_Casale_(Piazza_Armerina)?uselang=de
https://sights.seindal.dk/italy/sicily/piazza-armerina/villa-romana-del-casale/
https://www.ancientworldmagazine.com/articles/roman-girls-bikinis-mosaic-villa-romana-del-casale-sicily/
https://www.the-silk-route.co.uk/sicilyVillaRomana.htm

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương     

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Âu

Danh sách và bài viết  về Di sản thế giới tại châu Mỹ         

Danh sách và bài viết về Di sản thế giới tại châu Phi